Column in Management Scope: Case/Cees

Bij de Corporate Scandals van de afgelopen decennia is er niets makkelijker dan achteraf te zeggen wat er fout is gegaan en dat jij, als je bestuurder of toezichthouder was geweest, dit niet had laten gebeuren. Toch is terugkijken wel de beste manier om toekomstige bestuurders en commissarissen op te leiden, maar ook om huidige bestuurders en commissarissen bij te spijkeren. Niets is zo leerzaam als andermans miskleunen. Het is daarom niet verwonderlijk dat verschillende universiteiten en corporate governance opleidingen de Ahold-case gebruiken om falend ondernemingsbestuur en -toezicht te illustreren. Niet alleen in Nederland overigens. The Economist noemde Ahold in 2003: Europe’s Enron en op Amerikaanse universiteiten worden onder die titel verschillende cases besproken. Het is ondertussen bijna toen jaar geleden, maar het blijft een leerzame case. Afgezien van een te ambitieuze groei-strategie en fraude wordt vooral de rol van Cees van der Hoeven tegen het licht gehouden. Cees lijkt niet te sturen en wordt, ook pas weer achteraf, het symbool van de Nederlandse zonnekoning. Vijf keer topman van het jaar tot in 2002 ‘Keizer Cees van zijn troon valt’. Zo werd het eerste interview met Cees op Nederland 2 onlangs aangekondigd.* Cees zeg daarin zelf: “Ik denk dat ik hier en daar wel een beetje de weg ben kwijtgeraakt. Er waren te weinig correctiefactoren, niet alleen voor mij zelf, maar ook voor het bedrijf” Met verbazing heb ik naar het interview geluisterd, niet zozeer door wat Cees zelf zei, maar door mijn eigen reactie op zijn verhaal. Cees was heel menselijk, niet arrogant, soms spijtig. De zonnekoning bleek ook maar een mens, en ik moest mezelf steeds toespreken me niet in te laten pakken door deze mooie praatjes en de schade van tien jaar geleden in gedachte te houden. Het is precies deze, misschien ongewenste, reactie op een charismatisch leider waar een case studie ook aan bijdraagt: laat je niet door mooie praatjes van de wijs brengen en zorg dat je je checks and balances op orde hebt. Bij voorkeur komt Ces voortaan zelf zijn Case inleiden, maar vanaf nu zal mijn bespreking van de Ahold Case vergezeld gaan met het interview. Het maakt de case misschien minder zakelijk, maar niet minder leerzaam. Ik hoop daarnaast dat het interview met Cees een begin is van een serie, zodat we steeds opnieuw ook de andere, menselijke, kant van falend leiderschap te zien krijgen. Ik weet nog wel een paar namen.

De column is gepubliceerd in Management Scope.Citeren als: M.Lückerath-Rovers (2012), Case/Cees, Management Scope, januari 2012

*NTR, Gesprek op 2 met Paul Rosenmoller, 13 november 2011, terug te zien op http://programma.vpro.nl/gesprekop2/afleveringen/2011/aflevering-9-cees-van-der-hoeven.html